Fiil ve isim

   FİİL VE İSİM

   Yazar bu kitabında anılarını anlatmış.
   Bu cümlede yer alan ''anlatmış'' sözcüğü ''anlatma'' işini belirtmekte, ''yazar'' sözcüğü ise bir varlığı karşılamaktadır. İşte varlıkların yaptıkları işleri, hareketleri, oluşları ya da içinde bulundukları durumları bildiren sözcüklere fiil (eylem); kavramları, canlı, cansız bütün varlıkları karşılayan sözcüklere ise isim (ad) denir.

   Fiiller ve isimler, karşıladıkları anlamlar, aldıkları ek türleri bakımından farklı özellikler gösterir:

   * Fiiller, canlı ve cansız varlıkların gerçekleştirdikleri eylemleri karşılarlar. İsimler ise canlı ve cansız varlıkların kendilerini karşılar.

     Çok kar yağmış, yolları kapamıştı.
     kar: Bir varlığı karşıladığı için isimdir.
     yağmış: Bir varlığın yaptığı eylemi karşıladığı için fiildir.
     yol: Bir varlığı karşıladığı için isimdir.
     kapamıştı: Bir varlığın yaptığı eylemi karşıladığı için fiildir.

   * Fiiller sonlarına ''-mak / -mek'' ekini alabilir. İsimler ise sonlarına bu ekleri alamaz.

     Hafta sonu eşyalarını yeni evine taşıyacak.
     eşya= eşyamak: anlamsız olduğu için isim
     taşı= taşımak: anlamlı olduğu için fiil

   * Fiiller zaman ve kişi ekleriyle çekimlenirken isimler bu eklerle çekimlenemezler. İsimler hâl eki, iyelik eki, tamlayan eki, çokluk eki alırken fiiller bu ekleri alamazlar.

     Bütün kitaplarımı okudum.
     kitaplarımı= kitap - lar - ım - ı (isim)
                       isim  çokluk  iyelik
                       kökü   eki       eki